Kaart (cartografie) - Emden (Nedersaksen) (Kreisfreie Stadt Emden)

Emden (Nederlands, verouderd: Embden) is een kreisfreie Stadt in Duitse deelstaat Nedersaksen, gelegen aan de Eems. Het is de grootste stad van de regio Oost-Friesland en heeft de westelijkste zeehaven van Duitsland. Als kreisfreie Stadt behoort Emden niet tot een Landkreis, het stadsbestuur oefent tegelijk ook de bevoegdheden van het Landkreisniveau uit. De stad telt inwoners op een oppervlakte van km². Daarmee is Emden qua inwoners de kleinste kreisfreie stad in Nedersaksen.

De stad heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van de Lage Landen als schuilplaats voor vervolgde protestanten in het begin van de Tachtigjarige Oorlog.

Emden ontstond rond 800 als een handelsnederzetting (Amuthon) op een wierde aan de Eems en werd in de 12e eeuw de hoofdstad van het Oost-Friese graafschap Eemsgo.

Aan het einde van de 16e eeuw kende Emden een periode van grote bloei. Door de Spaanse blokkade van Vlaamse en Brabantse havens bij het begin van de Zuid-Nederlandse opstand werd Emden de belangrijkste overslaghaven aan de Noordzee. Uit Vlaanderen en Brabant kwamen duizenden protestantse vluchtelingen naar de sinds 1544 protestantse stad om de vervolgingen door de Hertog van Alva te ontlopen. In deze periode raakte het overwegend calvinistische Emden in conflict met de lutherse graven van Oost-Friesland. Met steun van de Nederlanders wist Emden de facto een vrije rijksstad te worden onder protectie van de Nederlandse Republiek. Het Nederlands van de vluchtelingen werd de voertaal van de handel en het burgerlijke bestuur. Aan de dominante positie van de haven van Emden kwam een einde toen de loop van de rivier de Eems veranderde door de Cosmas- en Damianusvloed (1509) en de haven geleidelijk verzandde. De semi-onafhankelijke status van Emden duurde voort tot 1744, toen Oost-Friesland, inclusief Emden, werd geannexeerd door Pruisen.

In 1806 werd Emden Nederlands, nadat Oost-Friesland was toegevoegd aan het Koninkrijk Holland, dat in 1810 in zijn geheel bij Frankrijk werd gevoegd. In 1813 werd de stad heroverd door het leger van Pruisen om in 1815 bij het Koninkrijk Hannover te worden gevoegd. In 1866 keerde het terug bij Pruisen, een van de voorlopers van het huidige Duitsland.

In 1944 werd Emden, dat als belangrijke haven- en industriestad van grote waarde was voor de Duitse oorlogsindustrie, zwaar gebombardeerd door Amerikaanse vliegtuigen. Bijna 80% van de stad werd verwoest, waaronder de historische binnenstad. Na de Tweede Wereldoorlog is Emden herbouwd en verder gegroeid tot een middelgrote industrie- en havenstad.